Lần đầu tiên khi tôi đến học với vị thầy của mình, ngài Ajahn Fuang, ngài dạy rằng bài học đầu tiên của việc thiền quán là kiểm soát cái miệng.
Nói cách khác, trước khi mở miệng ra để nói điều gì, ta hãy tự hỏi, “Điều này có cần thiết không? Điều này có ích lợi không? Có lý do nào xứng đáng để nói điều này không?”. Nếu có thì cứ nói. Nếu không, tốt hơn là hãy lặng yên. Như ngài dạy, nếu ta không kiểm soát được cái miệng thì làm sao ta kiểm soát được tâm. Và một khi ta đã có thói quen đặt ra những câu hỏi như trên trước khi nói, ta sẽ thấy rằng rất ít những cuộc trò chuyện là thực sự cần thiết.
Nếu ta đang ở chỗ làm việc và muốn trò chuyện với những người đồng sự để tạo một không khí thân tình ở đó thì cũng được, điều đó được kể là những lời cần thiết. Nhưng những “câu chuyện làm quà” như thế thường đi quá xa. Từng bước, chúng ta sẽ trở nên bất cẩn, bỗng nhiên đi lạc đề, và rồi cuộc trò chuyện trở thành những điều tán gẫu huyên thuyên không đâu, chẳng những mất sức mà còn là nguồn gốc của những điều nguy hiểm.
Thông thường, những gì được nói ra gây nên nhiều tai họa nhất là khi người ta cho bất kỳ những gì có trong tâm được phép thoát ra khỏi cửa miệng mà không có bất kỳ một sự ước thúc nào. Nếu việc tuân thủ nguyên tắc này khiến ta có tiếng là người kém giao thiệp thì cũng chẳng sao. Chúng ta sẽ thấy rằng những điều mà ta nói ra với sự thận trọng - tiết kiệm từng lời một - bắt đầu được đánh giá cao hơn. Cùng lúc, chúng ta cũng tạo ra được một bầu khí tốt đẹp hơn cho tâm thức của mình.
Sau cùng, nếu chúng ta quen nói chuyện phiếm cả ngày, làm thế nào chúng ta có thể dừng những điều nói phiếm trong tâm thức mình khi ta bắt đầu ngồi xuống để thiền quán? Nhưng nếu chúng ta phát triển được thói quen giám sát việc trò chuyện của mình, thói quen đó cũng được áp dụng vào sự thiền quán. Tất cả những cái miệng trong tâm thức của chúng ta cũng bắt đầu biết dừng bặt.
Ajahn Thanissaro
Trích "Tạo Một Nền Tảng Tốt Cho Thiền Quán"
Nguyễn Văn Nhật dịch
Nguyên tác: Creating a Good Ground for Meditation, Thanissaro Bikkhu. Trích từ tạp chí Lion’s Roar số tháng 12-2017. Tác giả: Tỳ-kheo Thanissaro là Viện chủ của Metta Forest Monastery ở San Diego County, California, Hoa Kỳ. Ngài là tác giả của nhiều tác phẩm Phật học quen thuộc đối với độc giả phương Tây.
Nguồn: Thư viện Hoa Sen