Hiểu được rằng không có khái niệm con người là một sự hiểu biết lớn lao và cũng còn được gọi là đại minh (mahā vijja). Chỉ khi đạt được tuệ giác, chúng ta mới có thể sống với hiểu biết đó. Nó sẽ đem lại một sự bình an lớn lao.
Cái mắt là Sắc (vật chất), nó thấy hình ảnh (cũng là Sắc).
Nhưng khi Thấy hình ảnh đó là con người, là cô gái, là cái nhà…vv nó đã bị ô nhiễm bởi vô minh. Cái mà mắt nhìn thấy chỉ là hình ảnh mà thôi, không phải là con người, cô gái, cái nhà.
Cái tai để nghe, cái tai biết được cái gì thì chỉ là âm thanh. Khi đó không có so sánh, phân tích...
Tai nghe được cái gì?… Âm thanh.
Và ai nghe?... Tai nghe.
Tai của ai? Tai của Lý Duyên Khởi, tai của tiến trình vận hành Danh Sắc. Không có con người ở đó.
Mũi ngửi, cái được ngửi là mùi.
Vậy ai ngửi? Mũi Lý Duyên Khởi ngửi, không có con người ngửi.
Khi lưỡi nếm, chỉ thấy các vị ngọt, chua, mặn… Các tên hay khái niệm, chẳng hạn thịt gà hay rau cải, thực tế không tồn tại trong cái nếm.
Khi thân xúc chạm là cảnh xúc (cứng, mềm, nóng,lạnh, nâng đỡ và đẩy).
Vậy thân của ai? Không có con người và không có thân thể. Đó không phải là thân của con người, Nó chỉ là thân của Lý Duyên Khởi.
Cái mà tâm suy nghĩ chỉ là pháp trần.
Vậy ai suy nghĩ? Thức suy nghĩ.
Thức của ai vậy? Thức của Lý Duyên Khởi (Tuỳ thuộc phát sinh).
Nguồn: Sư cô Hương Thiền